Đến Trần Đề, chúng ta không thể không nhắc đến chùa Sê Rây Ta Mơn - một trong những ngôi chùa đẹp nhất Sóc Trăng, nổi tiếng về lối kiến trúc vừa truyền thống vừa hiện đại.

Chùa Sê Rây Ta Mơn, tọa lạc tại ấp Đào Viên, xã Viên Bình, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng, nằm trên tuyến đường tỉnh 934, cách thành phố Sóc Trăng 20km. Chùa được gia đình ông Kong Mơn và bà Thị Tây hiến tặng đất để xây dựng. Để tri ân đến gia đình ông Kong Mơn. Sư sãi, Ban Quản Trị và phật tử bổn chùa đã nhất trí đặt tên chùa là Chùa Ta Mơn (Chùa Ông Mơn) cho đến đời trụ trì cố Hòa Thượng Indatthra Lâm Un- Trưởng Ban Giám Luật tỉnh hội bổ sung thêm từ Sê Rây do đó Chùa có tên là Chùa Sê Rây Ta Mơn cho đến nay. Từ lúc xây dựng đến nay chùa đã trải qua 27 đời trụ trì, trong đó cố Hòa Thượng thiền sư Kong Kod là vị trụ trì đầu tiên, đồng thời chùa đã trải qua 04 lần tổ chức Lễ Kiết Giới Sima.

Toàn bộ các công trình, hạng mục kiến trúc của chùa được xây dựng trong khuôn viên đất rộng lớn trên 21.000m², bao gồm: Chánh điện, Tăng xá, Trưởng lão xá, Khu nhà ăn và Nhà bếp, Khu Phước xá (hiện đang xây dựng lại).

Cổng chùa Sê Rây Ta Mơn

Bao quanh khuôn viên chùa là một hàng rào kiên cố được trang trí nhiều hoa văn, phù điêu đắp nổi bánh xe luân hồi. Cổng chùa là cổng tam quan, đỉnh cổng nhọn, tạo thành những ngọn tháp chất chồng nhiều nhiều tầng, mang đậm nét kiến trúc Phật giáo Nam tông. Trước cổng có đặt hình tượng hai con sư tử, hai bên cổng rào là hình tượng rắn Naga sơn son thiếp vàng, uốn lượn được trang trí tinh xảo. Đi vào cổng là phần sân lễ, khoảng không gian rộng lớn có đặt thờ tượng Phật Thích Ca rải tâm từ cứu độ chúng sinh tạo nên sự ấn tượng riêng với chiều cao bức tượng phật là 26 mét.

Khuôn viên tượng thờ Phật Thích Ca Mâu Ni

Ngôi Chánh điện chùa Sêrây Ta Mơn được tiến hành khởi công xây dựng vào năm 2013, với tổng kinh phí xây dựng là trên 15,4 tỷ đồng do Thượng tọa Trần Văn Tha lên ý tưởng, tự làm bản vẽ và lựa chọn chất liệu, dù chưa qua trường lớp đào tạo nào về kiến trúc. Bằng những tâm huyết của toàn thể chư tăng bổn tự và sự đóng góp tích cực của Phật tử thập phương, sau hơn 10 năm xây dựng đến nay ngôi Chánh điện đã hoàn thành và đưa vào sử dụng với lối kiến trúc cổ kính mang khuynh hướng tân – cổ điển Phật giáo Nam tông Khmer từ những nét điêu khắc hoa văn đắp nổi đến những linh vật gắn liền trong đời sống tín ngưỡng dân gian dân tộc Khmer, từ đó đã tạo được dấu ấn đặc biệt cho ngôi chùa. 

Mặt trước Ngôi Chánh điện Sê rây Ta Mơn

Toàn cảnh ngôi Chánh điện chùa Ta Mơn bên phải qua

Chánh điện của chùa được xây dựng phá cách, theo lối kiến trúc một trệt, một lầu, tổng diện tích 999m², nền cao hơn các công trình khác, rất nguy nga, đồ sộ, điểm tô những gam màu sắc đậm nhạt, tăng thêm sự uy nghi lộng lẫy bằng nền sơn trắng, hoa văn ánh vàng tiêu biểu cho lối kiến trúc Khmer truyền thống, tạo cho người nhìn cảm giác nhẹ nhàng, thanh thoát. Phần kết cấu mái chính điện là một kết cấu đặc biệt, gồm 04 hệ thống mái chồng lên nhau, với khoảng cách nhất định.

Lầu trên là ngôi chánh điện có chiều ngang 17 mét, chiều dài 27 mét và chiều cao 22 mét. Tầng trệt tận dụng làm nơi sinh hoạt và dạy thiền, có chiều ngang 27 mét, chiều dài 36 mét. Kinh phí xây dựng ngôi chánh điện do Phật tử trong và ngoài nước đóng góp.

 Trên 04 mái chồng lên nhau đều có trang trí hình tượng rồng và được xếp giữa hai ranh giới mà mái được nâng lên. Mái tiếp giáp với cột trang trí hình tượng các nữ thần Key-no ở tư thế vươn lên đỡ lấy diềm mái, tạo sự chuyển tiếp giữa phương đứng của các cột trụ và phương ngang của mái chánh điện.

Lối bậc thang đi lên tầng 2 Chánh điện

 Tại bốn lối cầu thang đi lên chánh điện đều được xây dựng một ngôi tháp bên trong đều có một vị Phật ngồi tọa thiền quay về 4 hướng với ý muốn: Phật pháp lan tỏa và thấm nhuần khắp bốn phương. Quanh cấp nền của chánh điện đều có hàng rào bao bọc và có lối cầu thang đi lên nơi thờ Phật ở mỗi cạnh của chánh điện. Đi dọc theo dãy hành lang của chánh điện là những hàng cột dày đặc với 27 cột trụ, mỗi cột trụ gồm 2 cây cột tròn và 1 cây cột vuông. Đây cũng là một kiểu kiến trúc mới lạ khác hẳn so với cách xây dựng một cột trụ tròn so với những ngôi chùa khác. Xung quanh chánh điện chùa còn trang trí hình tượng 12 con giáp, được sơn màu vàng ánh nổi bật, tạo sự thích thú cho phật tử và du khách khi đến tham quan.

Hành lang bên Phải Chánh điện chùa Sê rây Ta Mơn

Khác với các chùa Khmer khác là xây nhiều cửa sổ ở chánh điện, thì chùa Sê rây Ta Mơn lại thay cửa sổ bằng rất nhiều cửa lớn ra vào. Tổng cộng có tất cả 13 cánh cửa gỗ bên hông và mặt sau chánh điện. Trên mỗi cánh cửa gỗ điêu khắc hình tượng tiên nữ Apsara rất đẹp. Đặc biệt, phía sau chánh điện có một lối cầu thang nối với Tòa bảo tháp 4 tầng, tầng cao nhất thờ Sá Lợi Phật, tầng kế là 4 vị Phật quay về 4 hướng mang ý nghĩa rải tâm từ đi khắp nơi, tầng kế nữa thờ các bậc tiền bối, cố hòa thượng có công xây dựng chùa và tầng cuối cùng thờ tro cốt Phật tử. 

Tòa Bảo tháp 04 tầng nối giữa tầng hai phía sau chánh điện

Gian thờ Phật Thích Ca Mâu Ni bên trong Chánh điện

Bên trong chánh điện là một không gian rộng để thờ Phật Thích Ca và nhiều tượng Phật khác nhau làm bằng đá nhập từ Myanma, mỗi tượng phản ánh một sự kiện quan trọng nhất định trong cuộc đời của Đức Phật. Trong đó, tượng Phật Thích Ca trong tư thế ngồi toạ thiền là pho tượng chính lớn nhất, đặt ở vị trí trung tâm của điện thờ. Xung quanh tường bên trong và ngoài chánh điện đều được trang trí hình ảnh về cuộc đời của Phật Thích Ca từ lúc sinh ra cho đến nhập cõi niết bàn, toát lên sự khang trang, tôn nghiêm và lòng tôn kính của Ban trị sự chùa và phật tử.

Trong khuôn viên chùa còn có trường học để dạy chữ viết cho con em đồng bào Khmer tại địa phương, vì thế các lớp học trong chùa được duy trì và ngày càng có nhiều học sinh tham gia, tại chùa hàng năm còn có mở các lớp đào tạo Pali giáo lý sơ cấp (từ cấp 1 đến cấp 3), lớp văn hóa xóa mù chữ cho các vị tăng tu tại chùa và lớp ánh sáng văn hóa hè cho bà con địa phương theo học. 

Toàn cảnh khuôn viên bên trong chùa Sê rây Ta Mơn

Tăng xá, Trưởng lão xá, Khu nhà ăn và Nhà bếp

 Chùa Sê Rây Ta Mơn là ngôi chùa Khmer là một mẫu hình về kiến trúc nghệ thuật độc đáo đạt đến trình độ tinh xảo, vừa mang tính tôn giáo vừa mang nhiều yếu tố văn hóa, giáo dục truyền thống của tộc người Khmer. Với người Khmer, chùa là nơi thiêng liêng, nơi thờ Phật, nơi gửi gắm niềm tin qua những việc làm hiện tại, với mong ước trong tương lai được về cõi Niết bàn. Chùa là trường học giáo dục đạo đức, phong cách lối sống cho thanh/thiếu niên Khmer, là trung tâm hội họp của phum, sóc, là bảo tàng văn hóa, nơi lưu giữ các hiện vật độc đáo của người Khmer và còn là nơi diễn ra các hoạt động từ thiện. 

./.